सोडियम सायनाइड: कार्यक्षम आणि किफायतशीर कमी दर्जाच्या सोन्याच्या उत्खननाची गुरुकिल्ली

सोन्याच्या खाणीच्या क्षेत्रात, कमी दर्जाच्या धातूंमधून सोने काढणे हे नेहमीच एक आव्हानात्मक काम राहिले आहे. तथापि, नाविन्यपूर्ण तंत्रज्ञान आणि पद्धतींच्या आगमनाने, ते अधिक व्यवहार्य आणि आर्थिकदृष्ट्या व्यवहार्य बनले आहे. कमी दर्जाच्या धातूंमधून सोने काढण्यात क्रांती घडवून आणणारी अशी एक पद्धत म्हणजे सोडियम सायनाइड. हा लेख कसा ते पाहतो सोडियम सायनाइड कमी दर्जाच्या सोन्याच्या धातूंमधून कार्यक्षम आणि किफायतशीर निष्कर्षण सक्षम करते.

पारंपारिक पद्धत: सायनाइडेशन

The सायनिडेशन पद्धत, ज्यामध्ये वापरणे समाविष्ट आहे सोडियम सायनाइड साठी सोने काढणे, याचा इतिहास खूप मोठा आहे. १८८७ मध्ये सोने आणि चांदी काढण्यासाठी त्याचा पहिला वापर झाल्यापासून, जागतिक सुवर्ण उद्योगात याचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला गेला आहे आणि अजूनही ते मुख्य प्रवाहात आहे. ही प्रक्रिया तुलनेने सोपी आहे. कमी दर्जाच्या सोन्याच्या धातूंच्या बाबतीत, सामान्य प्रक्रिया म्हणजे प्रथम धातू तयार करणे. धातूचे पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ वाढवण्यासाठी ते बहुतेकदा योग्य आकारात चिरडले जाते, ज्यामुळे सायनाईड द्रावण. नंतर, सायनाइडचे द्रावण, सामान्यतः पाण्यात विरघळणारे सोडियम सायनाइड, दिले जाते. धातूमधील सोने ऑक्सिजनच्या उपस्थितीत सायनाइड आयनांशी अभिक्रिया करून विरघळणारे सोने सायनाइड कॉम्प्लेक्स तयार करते. उदाहरणार्थ, रासायनिक अभिक्रिया खालीलप्रमाणे सरलीकृत केली जाऊ शकते: 4Au + 8NaCN + O₂ + 2H₂O → 4Na[Au(CN)₂] + 4NaOH. यामुळे सोने विरघळते आणि धातूच्या मॅट्रिक्सपासून वेगळे केले जाते.

कमी दर्जाचे सोने काढण्यासाठी सोडियम सायनाइड वापरण्याचे फायदे

उच्च कार्यक्षमता

सोडियम सायनाइडला सोन्याबद्दल खूप आकर्षण आहे. सोन्याचे प्रमाण कमी असतानाही ते सोने निवडकपणे विरघळवू शकते. ही निवडकता महत्त्वाची आहे कारण त्यामुळे इतर खनिजे मोठ्या प्रमाणात असलेल्या धातूंमधून सोने काढता येते. इतर काही उत्खनन पद्धतींच्या तुलनेत, सोडियम सायनाइडसह सायनाइडेशन केल्याने सोने पुनर्प्राप्ती दर तुलनेने जास्त मिळू शकतो. बऱ्याच प्रकरणांमध्ये, धातूच्या स्वरूपावर अवलंबून, 50 - 80% किंवा अगदी 90% पर्यंत पुनर्प्राप्ती दर साध्य करता येतो. या उच्च कार्यक्षमतेचा अर्थ असा आहे की कमी दर्जाच्या धातूच्या समान प्रमाणात जास्त सोने काढता येते, ज्यामुळे संसाधनाचे मूल्य जास्तीत जास्त वाढते.

खर्च प्रभावीपणा

कमी दर्जाचे सोने काढण्यासाठी सोडियम सायनाइड वापरण्याचा सर्वात महत्त्वाचा फायदा म्हणजे त्याची किफायतशीरता. सायनाइडेशनची एकूण प्रक्रिया तुलनेने सोपी आहे. काही पर्यायी निष्कर्षण तंत्रांच्या तुलनेत त्यासाठी फार जटिल आणि महागड्या उपकरणांची आवश्यकता नसते. उदाहरणार्थ, सोडियम सायनाइड वापरून कमी दर्जाचे सोने काढण्यासाठी सामान्य पद्धत असलेल्या ढीग लीचिंग ऑपरेशनमध्ये, मुख्य आवश्यकता म्हणजे योग्य लीचिंग पॅड, सायनाइड द्रावण फवारण्यासाठी एक प्रणाली आणि गर्भवती द्रावण गोळा करण्यासाठी उपकरणे. उपकरणे आणि प्रक्रियेतील ही साधेपणा सुरुवातीची भांडवली गुंतवणूक आणि ऑपरेशनल खर्च दोन्ही कमी करते. याव्यतिरिक्त, काही इतर विशेष निष्कर्षण अभिकर्मकांच्या तुलनेत सोडियम सायनाइडची तुलनेने कमी किंमत प्रक्रियेच्या किफायतशीरतेत आणखी योगदान देते.

सोडियम सायनाइडच्या वापरातील आव्हाने आणि उपाय

आर्सेनिक हस्तक्षेप

सोन्याच्या सांद्रतेच्या भाजण्याच्या आणि सायनाइडिंग प्रक्रियेत, आर्सेनिक हा एक प्रमुख घटक आहे जो सोने आणि चांदीच्या सायनाइड लीचिंग दरावर परिणाम करू शकतो. जेव्हा सोन्याच्या सांद्रतेमध्ये आर्सेनिकचे प्रमाण वाढते तेव्हा सोडियम सायनाइड वापरून सोने आणि चांदी काढण्याचा दर हळूहळू कमी होतो. तथापि, या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी उपाय विकसित केले गेले आहेत. भाजताना धातूच्या नमुन्यात 4% ते 5% सोडियम सल्फेट जोडल्याने आर्सेनिकयुक्त सोन्याच्या सांद्रतेमध्ये सोने आणि चांदीचा सायनाइड लीचिंग दर प्रभावीपणे वाढू शकतो. भाजण्याच्या प्रक्रियेतील हे समायोजन आर्सेनिकचा नकारात्मक प्रभाव कमी करण्यास आणि सायनाइडेशन प्रक्रियेची कार्यक्षमता राखण्यास मदत करते.

पर्यावरण आणि सुरक्षितता चिंता

सायनाइड हा एक धोकादायक पदार्थ आहे आणि त्याचा वापर आणि वाहतूक अत्यंत उच्च आवश्यकता आहेत. सोडियम सायनाइड कचरा द्रव पर्यावरणात वेगवेगळ्या प्रमाणात प्रदूषण निर्माण करू शकतो. सोडियम सायनाइड कचरा द्रवाशी संबंधित पर्यावरणीय चिंता दूर करण्यासाठी, हायड्रोजन पेरोक्साइड प्रक्रिया वापरली जाऊ शकते. ही एक ऑक्सिडेशन आणि क्षय प्रक्रिया आहे. जेव्हा हायड्रोजन पेरोक्साइड सोडियम सायनाइड कचरा द्रवाच्या संपर्कात येतो तेव्हा सोडियम बायकार्बोनेट आणि अमोनिया वायू तयार होतो. सायनाइड कचरा प्रक्रिया करण्यात उच्च कार्यक्षमता आणि किफायतशीरतेचे या पद्धतीचे फायदे आहेत.

सुरक्षिततेच्या दृष्टीने, कठोर नियमावली पाळली जाते. सोडियम सायनाइड हे एक विशेष रसायन आहे ज्यासाठी आयात परवाना आणि आयात करण्यापूर्वी अंतिम वापरकर्ता प्रमाणपत्र आवश्यक असते. साठवणूक आणि वापरादरम्यान, ते आम्ल, नायट्रेट्स, नायट्रेट्स आणि इतर पदार्थांसह एकत्र ठेवू नये, कारण ते आम्लयुक्त वातावरणात उघड केल्याने त्याची उत्पादन गुणवत्ता आणि वापराचा परिणाम कमी होईल. ते हवेशीर आणि कोरड्या जागी साठवले पाहिजे, शक्यतो विशेष गोदामात किंवा डबल-लॉक केलेल्या विशेष कॅबिनेटमध्ये. साठवणुकीच्या ठिकाणाचे तापमान आणि आर्द्रतेचे नियमित तपासणी, देखभाल आणि नियंत्रण आवश्यक आहे, तसेच योग्य वायुवीजन किंवा आर्द्रता कमी करण्याचे उपाय देखील आवश्यक आहेत. साठवणुकीच्या जागेत संबंधित गॅस मास्क, मास्क, वैयक्तिक संरक्षक उपकरणे आणि अग्निशमन उपकरणे देखील सुसज्ज असावीत.

कमी दर्जाच्या सोन्याच्या उत्खननात सोडियम सायनाइडचे केस स्टडीज

झिजिनशान सोन्याच्या खाणीत झिजिन मायनिंगचा अर्ज

झिजिन मायनिंगने झिजिनशान सोन्याच्या खाणीत सोडियम सायनाइड वापरून सायनायडेशन पद्धत यशस्वीरित्या लागू केली आहे. कमी दर्जाच्या सोन्याच्या धातूंवर सायनाइड द्रावण (सोडियम सायनाइड द्रावण) फवारून, ते कमी खर्चात सोने काढण्यास सक्षम झाले आहेत. या अनुप्रयोगामुळे या क्षेत्रात कमी दर्जाच्या सोन्याच्या खाणीची क्षमताच सक्रिय झाली नाही तर सोन्याच्या बाजारपेठेत झिजिन मायनिंगला एक महत्त्वपूर्ण किमतीचा फायदा देखील मिळाला आहे. त्यांच्या यशस्वी अंमलबजावणीतून वास्तविक जगातील खाणकामात कमी दर्जाच्या सोन्याच्या उत्खननासाठी सोडियम सायनाइड वापरण्याची व्यावहारिक प्रभावीता दिसून येते.

कमी दर्जाच्या सोन्याच्या खाणींमध्ये सायनाइडेशनचा जागतिक प्रसार

जगभरात, अनेक कमी दर्जाच्या सोन्याच्या खाणी सोडियम सायनाइडसह सायनाइडेशनवर अवलंबून असतात. उत्तर अमेरिका, दक्षिण अमेरिका आणि ऑस्ट्रेलियासारख्या प्रदेशांमध्ये, जिथे कमी दर्जाच्या सोन्याच्या धातूंचे प्रचंड साठे आहेत, सायनाइडेशन ही एक सामान्यतः वापरली जाणारी पद्धत आहे. या खाणींनी कार्यक्षमता, खर्च आणि पर्यावरणीय आणि सुरक्षिततेच्या चिंता संतुलित करण्यासाठी प्रक्रिया ऑप्टिमाइझ केली आहे. सायनाइड एकाग्रतेचे चांगले नियंत्रण, अधिक कार्यक्षम धातू तयार करण्याच्या तंत्रे आणि सायनाइड कचऱ्यावर प्रक्रिया करण्यासाठी प्रगत पद्धती यासारख्या सायनाइडेशन प्रक्रियेत सुधारणा करण्यासाठी ते सतत संशोधन आणि विकासात गुंतवणूक करतात, या सर्वांचा उद्देश कमी दर्जाच्या सोने काढण्यासाठी सोडियम सायनाइड वापरण्याचे फायदे जास्तीत जास्त करणे आहे.

निष्कर्ष

कमी दर्जाच्या धातूंमधून सोने कार्यक्षम आणि किफायतशीर काढण्यात सोडियम सायनाइड महत्त्वाची भूमिका बजावते. आर्सेनिक हस्तक्षेप आणि पर्यावरणीय आणि सुरक्षिततेच्या चिंता यासारख्या त्याच्या वापराशी संबंधित आव्हाने असूनही, योग्य तांत्रिक उपाय आणि कठोर सुरक्षा आणि पर्यावरणीय व्यवस्थापनासह, कमी दर्जाच्या सोन्याच्या खाणकामासाठी सायनाइडेशन प्रक्रिया सर्वात व्यवहार्य पर्यायांपैकी एक आहे. सोन्याची मागणी वाढत असताना आणि उच्च दर्जाच्या सोन्याचे साठे दुर्मिळ होत असताना, कमी दर्जाच्या सोन्याच्या धातूंचे मूल्य अनलॉक करण्यासाठी सोडियम सायनाइडचा वापर करण्याचे महत्त्व वाढेल. खाण कंपन्या आणि संशोधक सोडियम सायनाइड वापरून सोने काढण्याच्या प्रक्रियेची कार्यक्षमता आणि शाश्वतता आणखी वाढवण्यासाठी या क्षेत्रात नवनवीन शोध लावत राहतील.